Na Bornholmie znajdują się unikalne, średniowieczne kościoły rotundowe, które stanowią jedno z najcenniejszych dziedzictw architektonicznych regionu. Te niewielkie, ale imponujące budowle nie tylko wyróżniają się unikalną formą, ale także skrywają w sobie fascynującą historię.
Kościoły rotundowe na Bornholmie są wyjątkowe na skalę europejską. Ich nazwa pochodzi od charakterystycznego kształtu – okrągłego planu nawy głównej, co jest rzadko spotykane w architekturze sakralnej.
Okrągłe kościoły pełniły nie tylko funkcję religijną, ale również obronną. Ich grube mury, niewielkie okna i wieże przypominają bardziej średniowieczne warownie niż typowe miejsca kultu. Dzięki temu mogły służyć jako schronienie dla lokalnej ludności w czasach zagrożenia, co czyni je unikalnym przykładem połączenia sakralnej architektury z militarnym przeznaczeniem.
Historia kościołów rotundowych na wyspie
Kościoły rotundowe na Bornholmie datowane są na XII wiek i są jednym z najstarszych przykładów romańskiej architektury na wyspie. Ich budowa jest związana z okresem, kiedy Bornholm miał strategiczne znaczenie na szlakach handlowych w basenie Morza Bałtyckiego. Prawdopodobnie zostały wzniesione z inicjatywy zakonów rycerskich, takich jak Templariusze lub Joannici, co tłumaczyłoby ich obronny charakter.
W epoce średniowiecza, okrągłe kościoły były nie tylko miejscem modlitwy, ale również magazynem i schronieniem podczas najazdów.
Kościoły rotundowe na Bornholmie [LISTA]
Na Bornholmie znajdziesz cztery kościoły rotundowe:
Kościół Østerlars (Østerlars Kirke)
Kościół Østerlars, poświęcony świętemu Wawrzyńcowi, znajduje się w miejscowości Østerlars, niedaleko Gudhjem. Jest to najstarszy i największy kościół rotundowy na Bornholmie, zbudowany w 1150 roku.
Budowla składa się z trzech kondygnacji. Dolna część była przeznaczona na nabożeństwa, środkowa pełniła funkcję magazynu, a górna służyła celom obronnym.
Wnętrze kościoła jest bogato zdobione freskami przedstawiającymi sceny biblijne, w tym fragmenty Apokalipsy św. Jana. Ołtarz i chrzcielnica, oba pochodzące z XII wieku, dodają uroku temu miejscu.
Obecnie kościół jest w doskonałym stanie, nadal pełni funkcję sakralną i jest jedną z głównych atrakcji turystycznych Bornholmu.
Kościół Nylars (Nylars Kirke)
Nylars Kirke, poświęcony świętemu Mikołajowi, patronowi żeglarzy, leży w miejscowości Nylars na południowym zachodzie Bornholmu.
Kościół został zbudowany około 1160 roku i jest drugim co do wielkości kościołem rotundowym na wyspie. Jego potężne mury i masywna wieża świadczą o obronnym charakterze budowli.
Wnętrze zdobią freski przedstawiające Sąd Ostateczny oraz inne sceny biblijne.
Kościół Nylars posiada również dobrze zachowaną chrzcielnicę i ołtarz z XIII wieku.
Obecny stan kościoła jest bardzo dobry, regularnie odbywają się w nim nabożeństwa, a jego znaczenie historyczne czyni go cennym zabytkiem Bornholmu.
Kościół Nyker (Ny Kirke)
Ny Kirke, również poświęcony świętemu Mikołajowi, znajduje się w Nyker, w północno-zachodniej części Bornholmu.
Kościół Nyker został wzniesiony pod koniec XII wieku i jest najmniejszym z rotundowych kościołów na wyspie. Jego architektura jest prostsza w formie w porównaniu z pozostałymi, ale zawiera charakterystyczne elementy obronne.
Wnętrze kościoła zdobią freski przedstawiające sceny z życia Jezusa Chrystusa.
Mimo prostoty, Ny Kirke jest dobrze zachowany i aktywnie wykorzystywany przez lokalną parafię, co dodaje mu autentycznego charakteru.
Kościół Olsker (Ols Kirke)
Olsker Kirke, poświęcony świętemu Olafowi, znajduje się w północnej części Bornholmu. Jest najwyższym kościołem rotundowym na wyspie, zbudowanym w pierwszej połowie XII wieku. Nazwa Olsker pochodzi od norweskiego króla i męczennika, św. Olafa.
Kościół charakteryzuje się smukłą wieżą oraz prostym, surowym wnętrzem, które wzbogacają unikalne freski oraz masywny drewniany ołtarz z okresu średniowiecza. Jego grube mury i małe okna podkreślają jego funkcję obronną.
Obecnie Olsker Kirke jest w doskonałym stanie i przez większość roku otwarty jest dla zwiedzających. Jego imponująca wysokość sprawia, że stanowi ważny punkt orientacyjny na wyspie.
Kościoły rotundowe na Bornholmie są żywymi świadkami historii, które łączą w sobie elementy sakralne z militarnymi. Ich unikalna architektura i znaczenie historyczne czynią je obowiązkowymi punktami na mapie turystycznej wyspy. Te średniowieczne budowle, mimo upływu wieków, wciąż pełnią funkcje sakralne i są dumą lokalnych społeczności. Warto odwiedzić Bornholm, by osobiście doświadczyć magii tych niezwykłych miejsc, gdzie przeszłość spotyka się z teraźniejszością w harmonijnej symbiozie.
